Hãy cùng tìm hiểu về nghi thức ăn uống ở Nhật nhé! Xác nhận những cách ăn cơm không tốt!

Xin chào, tôi là Kano của tổ chức JAC  (Tổ chức nhân lực kĩ năng xây dựng).

Ở Nhật Bản khi dùng bữa, có những nghi thức tôi muốn bạn biết trước.

Nghi thức ăn uống hằng ngày cũng rất quan trọng, nhưng có một số điều bạn nên đặc biệt cẩn thận khi dùng bữa với cấp trên hoặc khách hàng tại nơi làm việc.

Cùng tìm hiểu những nghi thức ăn uống cơ bản, cách dùng đũa và sắp xếp nhé!
Ngoài ra, sẽ tốt hơn nếu như bạn ghi nhớ được  những việc không nên làm.

Giới thiệu nghi thức dùng bữa ở Nhật (hành vi và cách ăn uống)

Khi dùng bữa ở Nhật Bản, nếu bạn cư xử đúng mực thì những người ăn cùng bạn cũng sẽ có thể ăn uống thoải mái.
Chúng tôi sẽ giới thiệu những nghi thức tốt và những điều bạn không nên làm.

Nghi thức dùng bữa ở Nhật: Cách ăn đúng

Ở Nhật Bản khi dùng bữa, cần chú ý những điều sau:

① Lời mời chào khi dùng bữa

Ở Nhật Bản, trước và sau bữa ăn đều có lời mời chào.

Chắp hai lòng bàn tay trước ngực, rồi nói "Itadakimasu" trước khi ăn, "Gochisousamadeshita" sau bữa ăn.
Nó có ý nghĩa là chúng ta ăn uống với lòng biết ơn đối với nhiều điều khác nhau, chẳng hạn như nguyên liệu, người trồng và người chuẩn bị thức ăn.

② Trong khả năng có thể hãy ăn thật nhiều và không để thừa thức ăn

Việc dùng bữa ở Nhật, nghi thức cơ bản là ăn không để lại thức ăn thừa.
Bạn không cần phải quá ép mình ăn, nhưng trong khả năng có thể hãy ăn thật nhiều và không để thừa lại thức ăn nhé!

Nếu bạn nghĩ mình không thể ăn hết, hãy yêu cầu được giảm lượng thức ăn  trước khi bắt đầu ăn.

③ Cầm bát và lật ngược nắp lại để ăn

Cầm bát cơm hoặc bát canh như súp miso bằng một tay rồi ăn.
Cứ để bát trên bàn rồi ăn là nghi thức xấu, vì vậy hãy chú ý nhé.

Tuy nhiên, việc cầm đĩa thức ăn lớn chứa phần thức ăn của nhiều người, có đựng món chính như cá nướng, tempura... đem về phía mình để lấy đồ ăn là không tốt. 

Ngoài ra, có trường hợp bát có nắp.
Khi bắt đầu ăn hãy mở nắp ra, lật lại và đặt ở phía bên phải.
Sau khi ăn xong thì đóng nắp lại như cũ.

Nghi thức dùng bữa ở Nhật: Cách sắp cơm

Món ăn Nhật Bản được gọi là Washoku, thực đơn (nội dung bữa ăn) là "một canh, ba món ăn" có rất nhiều.

"Một canh, ba món ăn" là cơm, canh như súp miso (Ichijiru), một món ăn chính và hai món ăn phụ nhỏ khác (Sansai).

Vì thực đơn đã được quyết định nên việc sắp xếp các món ăn, bát và các dụng cụ đồ ăn khác cũng được chuẩn bị sẵn.

[Cách sắp xếp bữa ăn]

• Cơm: bên trái
• Canh: bên phải
• Món ăn chính: góc bên phải
• Món ăn phụ nhỏ (dưa chua, v.v.): chính giữa

• Món ăn phụ nhỏ (salad, v.v.): góc bên trái

Vì một canh ba món ăn là "thực đơn lý tưởng" cho ẩm thực Nhật Bản, nên thực tế số lượng có thể ít hoặc nhiều hơn mức này.
Dù lượng món ăn có khác nhau thì cách bày biện "cơm bên trái và canh bên phải" vẫn như nhau.

Nghi thức dùng bữa ở Nhật: thứ tự tốt cần nhớ khi ăn cơm

Không giống như bữa ăn phương Tây, tất cả các món ăn ở Nhật đều được mang ra gần như cùng một lúc.

Vì vậy, nghi thức về thứ tự ăn uống bạn cũng nên biết nhé.
Ngay cả người Nhật đôi khi cũng mắc lỗi trong nghi thức này, nhưng nếu bạn ghi nhớ thì sẽ rất yên tâm khi ăn đồ ăn Nhật với đồng nghiệp hoặc với khách hàng.

Món ăn đầu tiên là canh.
Việc ăn canh trước tiên, sẽ làm ấm bụng và giúp bạn tiêu hóa thức ăn dễ dàng hơn.

 Ngoài ra, việc làm ẩm đũa bằng canh, có thể giúp cơm không bị dính vào đũa.

Sau khi ăn canh trước, hãy ăn theo thứ tự "đồ ăn vị nhạt → đồ ăn vị đậm".
Nếu ăn các món ăn cần sử dụng nước chấm, như nước tương hoặc nước sốt trước, bạn sẽ cảm thấy những món ăn có vị nhạt như cơm hoặc rau ohitashi là chưa đủ.

Tuy nhiên, khi bạn ăn một món gì đó lần đầu tiên, bạn sẽ không biết mùi vị của nó như thế nào.
Trong trường hợp đó, bạn có thể ăn theo thứ tự này cũng được "Canh → cơm → thức ăn".
Sau đó, bạn ăn lặp lại "Canh → cơm → thức ăn''.

Ở Nhật Bản, đây được gọi là "kiểu ăn tam giác" và được biết đến như một cách ăn uống cân bằng.

Nghi thức dùng bữa ở Nhật: Cách dùng bữa bị coi là không lịch sự

Bữa ăn ở Nhật chú trọng vào việc "ăn sạch".
Vì vậy, việc để nó khó coi hoặc bẩn thỉu là một nghi thức xấu.

Chúng tôi sẽ giới thiệu một số nghi thức xấu điển hình.

• Dùng đũa gõ vào đĩa
• Gây tiếng ồn khi đặt dụng cụ ăn uống
• Lau mặt và bàn bằng khăn lau tay
• Xếp chồng các đĩa sau khi ăn xong
• Đặt thức ăn ăn dở trở lại đĩa
• Tay không cầm đũa mà lại cầm thức ăn từ đĩa lên ăn
• Khi ăn xong canh, lật ngược và đậy nắp lại
• Đặt khuỷu tay trên bàn và ăn
• Đưa mặt lại gần thức ăn mà không cầm bát, đĩa lên

Tìm hiểu cách sử dụng đũa với nghi thức dùng bữa ở Nhật

Ở Nhật Bản, có rất nhiều cơ hội để sử dụng đũa.
Ngay cả tại các nhà hàng phương Tây phục vụ bít tết, đũa có thể được cung cấp cùng với dao.

Nếu bạn có thể cầm đũa một cách gọn gàng, sẽ rất dễ nhìn và có khả năng gắp thức ăn tốt hơn.

Đầu tiên, hãy kiểm tra cách cầm đũa đúng cách.

1. Dùng tay phải, kẹp giữa chiếc đũa giữa ngón cái và ngón trỏ giống như bạn đang cầm một cây bút
2. Đưa một chiếc đũa khác vào giữa ngón cái và ngón trỏ đang cầm đũa
3. Giữ phần trên của đũa bằng ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa, giữ phần dưới chiếc đũa bằng ngón đeo nhẫn
4. Gắp thức ăn bằng cách chỉ di chuyển phần trên của đũa

Ngoài ra còn có nghi thức khi lấy đũa đặt ở trên bàn.

1. Dùng tay phải kẹp giữa chiếc đũa và nhấc nó lên
2. Đưa tay trái của bạn dưới đũa, lòng bàn tay hướng lên và chuyển tay phải sang bên phải
3. Di chuyển tay phải của bạn dưới đũa, cầm đũa đúng cách rồi bỏ tay trái ra

Ngay cả khi bạn muốn lấy đũa khi đang cầm bát canh, có những nghi thức cần tuân theo khi cầm đũa.

1. Cầm bát bằng cả hai tay
2. Đặt bát vào lòng bàn tay trái hướng lên trên, cầm đũa bằng tay phải
3. Lấy đũa bằng tay phải, rồi đặt đũa vào giữa ngón trỏ trái và ngón giữa
4. Đặt tay phải của bạn dưới đũa và thả tay trái ra khỏi đũa

Khi dùng bữa ở Nhật, điều không nên làm khi dùng đũa là?

Nếu bạn dùng đũa đúng cách, những người ăn cùng bạn cũng sẽ cảm thấy thoải mái.

Mặt khác, cùng tìm hiểu những điều bạn không nên làm khi sử dụng đũa nhé.

[Nghi thức dùng đũa xấu]

• Xiên đũa: Cắm đũa vào thức ăn
• Khua đũa: Di chuyển đũa lung tung trên thức ăn vì không biết nên ăn gì
• Kéo đũa: Dùng đũa để kéo các đĩa lại với nhau
• Liếm đũa: Đưa thức ăn trên đầu đũa vào miệng và liếm
• Nắm đũa: Cầm đũa bằng cách nắm tay lại
• Gác đũa: Đặt đũa lên đĩa khi ăn
• Nối đũa: Truyền đồ ăn bằng 2 đôi đũa
• Đũa dính nước: Vừa mang thức ăn vừa nhỏ nước
• Bới đũa: Đảo các món ăn để tìm đồ bạn muốn ăn
• Đảo đũa: Đảo đầu đũa lại và dùng phần cầm đũa để ăn

Khi sử dụng đũa, hãy cố gắng tránh làm bẩn chúng càng nhiều càng tốt.
Khi gắp thức ăn, nên dùng đầu đũa khoảng 1,5 - 3 cm.

Khi bạn không sử dụng đũa, hãy đặt chúng lên giá đỡ đũa.
Cũng có trường hợp không có giá đỡ đũa, nhưng nếu đặt đũa lên đĩa sẽ trở thành "cây cầu qua đường" và là nghi thức không tốt.

Nếu không có gác đũa, bạn hãy gấp túi đựng đũa lại và dùng làm gác đũa, đặt lên một tờ khăn giấy hoặc đặt ở bên trái của mâm (khay) sao cho đầu của chiếc đũa hơi lộ ra.

Tìm hiểu nghi thức dùng bữa kiểu Nhật ・cũng như nghi thức ăn trong phòng kiểu Nhật!

Ở Nhật, ngoài kiểu bữa ăn một canh ba món, còn có những bữa ăn khác yêu cầu nghi thức đặc biệt.

Bữa ăn kiểu Kaiseki
Trong các bữa tiệc, nhà hàng, đám cưới,... thức ăn sẽ được mang ra từng món một.
Ăn theo thứ tự được mang ra.

Trường hợp nhiều loại thức ăn được đưa ra cùng nhau, chẳng hạn như sashimi hoặc tempura, hãy ăn sao cho cách sắp xếp không bị rối.
Để ăn theo cách sắp xếp không bị rối, hãy ăn theo thứ tự từ trái sang phải vào bên trong.

Sushi
Bạn có thể ăn sushi bằng đũa hoặc bằng tay.
Chỉ dùng đũa khi ăn gừng thái lát (gừng ngâm).

Thêm nước tương vào phần trên (các nguyên liệu ở trên cơm) để cơm không bị nát khi nhúng vào nước tương.

Món Gunkanmaki bọc rong biển, bạn ăn theo nghi thức ngâm gừng thái lát trong nước tương, sau đó rưới nước tương ngâm gừng đó lên và ăn một cách gọn gàng nhé.

Những nghi thức cần lưu ý khi dùng bữa với cấp trên

Ở Nhật Bản, khi bạn ngồi cùng với cấp trên, hay người bề trên, bạn sẽ có một chỗ ngồi được chỉ định.
Chỗ bạn ngồi được thể hiện bằng từ "ghế trên" và "ghế dưới".

Nói một cách đơn giản, những người ngồi ghế trên là người có địa vị cao, xa dần dần là ghế dưới.
Chỗ ngồi xa lối vào nhất được gọi là "ghế trên", và chỗ ngồi gần lối vào nhất được gọi là "ghế dưới".

Nghi thức cần lưu ý khi dùng bữa trong phòng kiểu Nhật

Cũng có khi ăn trong phòng trải chiếu tatami kiểu Nhật.
Chúng tôi sẽ giới thiệu nghi thức mà bạn nên biết trong phòng kiểu Nhật.

①Không giẫm lên mép hoặc ngưỡng cửa chiếu tatami

Khi bước vào một căn phòng kiểu Nhật, bạn mở cửa trượt và ngưỡng cửa nằm bên dưới cửa trượt.
Ngưỡng cửa này, hoặc phần mép của tấm chiếu tatami gọi là viền, thì không được dẫm lên.

②Chỉ ngồi lên đệm sau khi được mời ngồi

Dù có đệm, nhưng bạn cũng không được ngồi xuống ngay.
Đợi ở đệm phía ghế dưới, rồi ngồi xuống sau khi được mời ngồi.

Không thay đổi vị trí của đệm nhé.

③Không được đi chân trần vào phòng

Bạn không được vào phòng kiểu Nhật nếu trong trạng thái chân trần, không mang tất hoặc bất cứ thứ gì khác.
Nhất định bạn phải đi tất nhé.

Ghế trên và ghế dưới đều khó để phân biệt, nên nếu không hiểu thì hỏi người ở cửa hàng hoặc đồng nghiệp nhé.

Ngoài nghi thức ăn uống mà người nước ngoài dễ bị nhầm lẫn, thì việc phân loại rác cũng vậy.
Hãy đọc ở mục này nhé.

Cách thức vứt rác tại Nhật Bản như thế nào? Chúng tôi xin giới thiệu phương pháp phân loại rác và những chú ý khi vứt rác!

Tóm tắt: Nghi thức dùng bữa ở Nhật có rất nhiều! Trước tiên bạn hãy luyện tập ở ngay chính bữa cơm hàng ngày của bạn nhé.

Ở Nhật Bản có rất nhiều nghi thức khi dùng bữa.

Việc này tuy khó, nhưng nếu luyện tập chắc chắn bạn sẽ làm được.

Cách đặt đĩa ở bữa ăn Washoku, bạn hãy áp dụng vào chính bữa ăn hàng ngày của mình nhé.
Có nhiều điều bạn không nên làm với đũa, vì vậy hãy nhớ kiểm tra chúng thật kỹ nhé.

Hãy nhớ từng chút một về nghi thức trong phòng kiểu Nhật, hay những nghi thức cần chú ý khi dùng bữa với cấp trên nhé!